Bilgisayar Destekli Eğitim
Bilgisayarın eğitimde kullanım alanlarından biridir. Eğitim sırasında sadece yardımcı araç olarak kullanılabilir ya da bizzat öğretici rolünü üstlenebilirler.Bilgisayarın eğitimde kullanım amacı bilgisayarın öğretmenin yerini alması değil,sistemi tamamlayıcı bir araç olmasıdır.
Bilgisayar destekli eğitimin en önemli unsurlarında biri de hiç kuşkusuz slaytlardır. Slayt; bir konunun ses, grafik, yazı, animasyon ve filmlerle belli bir kurgu dahilinde anlatılmasıdır. Bilgisayar destekli eğitim yalnızca slayt olarak kısıtlamak yanlış olur. Bilgisayar destekli eğitim geniş bir kapsama sahiptir. Örneğin bilgisayarda hazırladığımız animasyonlar konu anlatımları materyaller dersin daha eğlenceli hale gelmesini sağlamakla birlikte derse katılımı artırır.
Öğrencinin karşılıklı etkileşim yolu ile eksikliklerini ve performansını tanıması, dönütler alarak kendi öğrenmesini kontrol altına alması ve grafik, ses, animasyon ve şekiller yardımı ile derse karşı daha ilgili olmasını sağlamak amacı ile eğitim öğretim ortamlarında bilgisayar teknolojilerinden yararlanılmasıdır.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİMİN AMAÇLARI
1. Bilgi çağına uygun insan gücünün yetiştirilmesini amaçlamaktadır.
2. Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeleri daha yakından takip edebilmek.
3. Öğrencinin öğrenme güdüsünü artırmak.
4. Bilimsel düşünce yeteneğini geliştirmek.
5. Öğrencilere tekrar olanağı sağlamak.
Eğitimde Bilgisayar Kullanımının Tarihsel Gelişimi
Eğitimde bilgisayar kullanımının, yani bilgisayar destekli eğitimin tarihçesini bu çalışmaya ışık tutması açısından Dünyadaki ve Türkiye’deki gelişimiyle incelemek yerinde olacaktır. 1950’li yılların sonlarında Amerika Birleşik Devletleri’nde, Stanford ve Illinois gibi gelişmiş üniversitelerde, bilgisayar yönetsel amaçlarla kullanılmaktaydı. 1960’lı ve 1970’li yıllarda maliyeti daha düşük bilgisayarların devreye girmesiyle, eğitim uygulamaları ile ilgili projeler de geliştirilmeye başlanmıştır. Bu projelerden en önemlileri IBM 1500, PLATO ve TICCIT sistemleridir.
Florida Eyalet Üniversitesi’nce gerçekleştirilen IBM 1500 projesi ile önceleri üniversite düzeyinde bilgisayar destekli fizik ve istatistik öğretimi, daha sonraları 1960’ların ortasında ise okuma ve matematik becerilerinin yükseltilmesine ilişkin öğretim yapılmıştır.
Bilgisayarın eğitimde kullanılmasına ilişkin ilk geniş kapsamlı proje sayılabilen PLATO ise İllinois Üniversitesince, Control Data Corporation işbirliğiyle gerçekleş- tirilmiştir. Projenin amacı, üniversitelerde değişik disiplin alanında öğrencilerin bilgisayar destekli öğretim gereksinimini karşılamaktır. Plato sistemi yıllardır başarı ile uygulanmakta ve günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. TICCIT sistemi ise, 1977’de Texas ve Brigham üniversitelerince ortaklaşa geliştirilen ve özellikle Matematik ve İngilizce derslerine yer veren bir projedir.
Amerika’daki bu projelerin etkisiyle, 1970’li yıllarda İngiltere, Fransa ve Federal Almanya’da bilgisayar destekli öğretim konusunda aşamalar kaydedilmiştir. İngiltere’de 1980 yılında yürülüğe konulan "Mikro-Elektronik Eğitim Programı; Fransa’da 1983’te "100.000 Bilgisayar" hedefinin belirlenmesi ve bu hedefe kısa sürede varılması üzerine 1985’te "Herkes için İnformatik" programının başlatılması; Federal Almanya’da 1975’te orta öğretimin üst kademelerine bilgisayar eğitimi verilmesi ve daha sonra alt kademelerine de yaygınlaştırılması bu gelişmelere örnek olarak verilebilir.
Bilgisayar Destekli Eğitimin Türkiye’deki gelişimi nasıl olmuştur?
Günümüzde bilgisayarlar ve bunlara dayanan teknolojiden eğitimde yararlanılması Türk Eğitim sisteminde de üzerinde çok durulan bir konu haline gelmiştir. Türkiye’de 1984 yılından beri bilgisayar destekli eğitimin eğitim ve öğretim kurumlarında uygulanması gündemdedir. Ancak bilgisayar destekli eğitim uygulaması, daha önceleri eğitim teknolojisinin önemini vurgulayan ve eğitimin her kademesinde eğitim teknolojisinin işe koşulmasını öngören Dördüncü ve Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planlarında ve Milli Eğitim Temel Kanununun her derecede ve türdeki eğitim programlarının yöntem araç ve gereçlerin bilimsel ve teknolojik esaslara, yeniliklere, ihtiyaçlara göre geliştirileceği belirtilen 13. maddesinde temelini bulmuştur.
1984 yılında Türkiye’de ortaöğretim kurumlarına 1100 mikrobilgisayar alınmış ve bilgisayar eğitimine başlanmıştır. Daha sonraları ise bilgisayar eğitimi yerine bilgisayarın bir eğitim aracı olarak kullanıldığı bilgisayar destekli eğitim uygulamaları- nın başlatılması uygun görülmüştür. 12-13 Ekim 1987 tarihlerinde İstanbul’da "Türkiye’de Bilgisayar Destekli Eğitim Konferansı" düzenlenmiştir. Türkiye’de bilgisayar destekli eğitim çalışmaları ilk olarak bu konferansta bilgisayar destekli eğitim konusunda devlet eğitim sektörü temsilcileri ve yabancı uzmanlar görüş alışverişinde bulunmuşlardır. Aynı toplantıda dönemin Başbakanı tarafından belirtilen "Bilgisayar Destekli Eğitimde Bir Milyon Bilgisayar" hedefi Türkiye’de bilgisayar destekli eğitime verilen önemin bir göstergesi olmuştur.
Bilgisayar destekli eğitim konusunda 5-6 Ağustos 1989 tarihlerinde İstanbul’da toplanan "BDE Birinci Danışma Kurulu’nda uygulama modeli, yazılım, öğretmen yetiştirme, donanım ve BDE deneme planlanması konuları tartışılmıştır. 26-27 Haziran 1990 tarihlerinde İstanbul’da toplanan "BDE Projesi Değerlendirme ve Danışma Kurulu II. Toplantısı’nda ise Bakanlığın hedefleri doğrultusunda BDE’e yapılan ve yapılacak yatırımlar görüşülmüştür.
Bilgisayarın eğitimde kullanılma çalışmalarının başlatıldığı 1984-1990 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaöğretim kurumlarında yaklaşık 5000 adetlik bir bilgisayar potansiyeli oluşturulmuştur. Mart 1990’da Milli Eğitim Bakanlığı ile Dünya Bankası arasında imzalanan Milli Eğitim Projesi ile ortaöğretimdeki bilgisayar adedinde artış olduğu kuşkusuzdur. Çünkü hedeflerinden biri yeni enformasyon ve iletişim teknolojilerinin eğitim sistemine uygulanması olan bu proje çer- çevesinde 53 lisede bilgisayar okur-yazarlığı ve bilgisayar destekli eğitim hedeflenmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaöğretim kurumlarında bilgisayarların eğitimde kullanılmasına verilen önem, özel öğretim kurumlarına da yansımıştır. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim kurumları Genel Müdürlüğü’nün 14 Ağustos 1991 tarih ve 60606 sayılı yazısı ile özel okul ve dersanelerde bilgisayarın eğitim-öğretim ve yönetim faaliyetlerinde kullanılması gerekli görülmüştür.
Öte yandan Milli Eğitim Bakanlığı, bilgisayar destekli eğitimin önemli bir bütünleyici olan yazılım konusunda da önemli aşamalar kaydetmiştir. 1989-1990 öğretim yılında 37 ders için 2000 saatlik yazılım gerçekleştirilmiştir. 1990-1991 dönemi için gerçekleştirilmesi öngörülen yazılım ise 5000 saatttir. Günümüzde Milli Eğitim Bakanlığınca geliştirilen birçok ortak proje ile Bilgisayar Destekli Eğitimin yaygınlaştı- rılması ve geliştirilmesi sürmektedir.
Bilgisayar Destekli Eğitimin Avantajları
Öğrenciler İçin Avantajları
- Öğrenciler bilgisayarlar sayesinde eğitim programlarının merkezini oluştururlar.
- Bilgisayar kullanımı tamamen öğrenci merkezli olacağından çağdaş eğitim modelinin uygulanması için fırsatlar sunacaktır.
- Bilgisayarlar sayesinde öğrenciler bilgiye daha kolay ulaşacaklardır.
- Sınıf ortamlarında kullanılan bilgisayarlar sayesinde öğrenciler arasında paylaşım kültürü gelişecektir.
- Ders zili çaldığında öğretmenin karşısına geçip karşısındaki otoriteye kayıtsız şartsız itaat eden konumundan sıyrılıp, araştıran bir bilim adamı gibi deney ve gözlemler yapan yorumlayan ve sorgulayan bir rol üstlenecektir.
Öğretmenler İçin Avantajları
- Ders materyalleri bilgisayar ortamında daha kolay hazırlanır ve öğrencilerin dikkatini daha çok çeker.
- Ders süresince zamandan tasarruf sağlanır.
Çağdaşlaşmadaki Avantajları
- Bilgisayar destekli eğitimde kullanılan İnternet ağları ve dünyadaki bazı eğitim yazılımlarının, web sayfalarının kendi dilimize çevrilip kullanılması sayesinde dünyanın her tarafındaki bilgiye kolaylıkla erişebiliriz.
Okul İdareleri İçin Avantajları
- Bilgisayarlar sayesinde bürokratik süreç hızlandı.
Ev Ortamındaki Kolaylıkları
- Okulların web sitelerden çevrim içi görüşmelerle öğrenci durumları değerlendirilebiliyor.
- Öğrencilere evde rehberlik edebilecek ve anında dönüt alınabilecek, her zaman için müsait tek kaynak bilgisayarlardır.
- Eğitsel amaçlı hazırlanan programlar, konu anlatımları, film ve belgeseller öğrencilerin eksik olduğu konularda birebir yardımcı kaynak olabilecek niteliktedir.
Bilgisayar Destekli Eğitimin Yararları
- Bilgisayar Destekli Eğitim öğrencilere kendi hızlarında ve düzeylerinde ilerleyebilme olanağı verir, dolayısıyla bireyselleştirilmiş, öğrenci merkezli bir öğ- retimin oluşmasına yol açar.
- Bilgisayar Destekli Eğitim etkileşim sağladığı için en sıkıcı çalışmaları bile ilginç kılabilir. Renk ve grafik gibi görsel uygulamalar sayesinde öğrenme etkili kılınır.
- Hem anında dönüt sağladığı için, hem de sağlanan dönüt öğretmeninki gibi herkesin içinde olmadığı için öğrenciye rahatlık sağlar.
- Benzeşimler sayesinde öğrencilere özgün ortamlar sağlar. Öğrenciler benze- şimler yoluyla dış dünyaya açılma şansını bulurlar. Sınıf içinde uygulanması olanaksız ya da tehlikeli olabilecek deneylerin gerçekleştirilmesinde de Bilgisayar Destekli Eğitim yazılımları kullanılabilir.
- Bilgisayar Destekli Eğitim uygulamaları sayesinde öğretmen zamanını daha rahat kullanabilir. Yazı tahtasına yazılarak zaman kaybına yol açan araştırma türü çalışmalar bilgisayar aracılığıyla verilebilir. Öte yandan bir konuyu kaçı- ran öğrenci öğretmeni rahatsız etmeksizin, aynı konuyu bilgisayardan işleyebilir.
- Öğrenilecek konuya yönelik çoklu ortamlar oluşturarak,öğrenme sürecini aktifleştirir.
- Duygusal ve davranışsal açıdan yetersiz öğrencilerin öğrenme ve iletişim bozukluklarının giderilmesinde etkili olabilir.
- Öğrenciler dersi izlerken çizimler, renkler, şekiller, resimler vasıtası ile dikkat ve motivasyon düzeylerini oldukça yüksek tutabilirler.
- Daha güvenli ve sıkmayan korkutmayan bir ortam sağlanılır.
- Öğrenciye daha zengin kaynaklara anında ulaşabilme olanağı sağlar.
- Zor kavram ve ifadeleri görsel olarak sunarak daha anlaşılır hale getirir.
- Öğrenciye farklı düşünceleri deneme ve risk alma olanağı sağlar.
- Öğretmeni dersi tekrar etme, hataları ve ödevleri düzeltme vb. işlemlerden kurtararak öğrencilerle daha yakından ilgilenebilme fırsatı verir.
Bilgisayar Destekli Eğitimin Sınırlılıkları
- Ekonomik olarak pahalı olması.
- Bilgisayar kullanıcılarının gerekli programları temin edememesi ya da eksikliklerin olması.
- Sosyal etkileşimi olumsuz etkileyebilmesi.
- Aşırı ve yanlış kullanım sonucunda oluşabilecek sağlık sorunları.
- Psiko-Motor kazanımların elde edilmesinde yeterli olmaz.
- Bazı programlar sadece ait oldukları yazımlar ile çalıştığı için programlar her zaman kullanılamayabilir.
- Eğitim yazılımları ne kadar iyi hazırlanılmış olursa olsunlar eğer eğitim programı ile uyumlu değilse öğretim açışından pek değerli olmayabilir.
- Ders yazılımlarının istenilen kalitede ve amaca uygun olarak hazırlanması uzun zaman almakta ve ekip çalışması gerektirmektedir.
- Var olan eğitim sorunlarının hepsini çözeceğine inanmak doğru bir yaklaşım değildir.
KAYNAKÇA
Ytarihi(2017)https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilgisayar_destekli_e%C4%9Fitim
Ytarihi(2015)http://www.bilgiustam.com/bilgisayar-destekli-egitim-nedir/
Ytarihi(1996)https://tansuevdlk.files.wordpress.com/2013/06/makale-1.pdf
